Lýsing

Í 8. grein reglugerðar nr. 581/1995 um húsnæði vinnustaða eru settar kröfur um lýsingu á vinnustöðum

8. grein - Dagsbirta og lýsing.

Á vinnustöðum skal vera svo mikil dagsbirta sem kostur er. Vinnurými skulu einnig búin nægjanlegri raflýsingu til að tryggja öryggi og heilsu starfsmanna.
Þar sem unnið er við dagsbirtu skal vinnurými þannig gert að hún dreifist sem best um það og sé sem jöfnust. Ljósop glugga á veggjum skal að jafnaði vera minnst 10% af gólffleti en á þaki 7%. Hlutfall þetta skal auka ef birtu nýtur illa vegna slæmra skilyrða, svo sem vegna mannvirkja sem standa nærri gluggum vinnurýmis. Þar sem sérstaklega stendur á, svo sem í verslunum, vöruhúsum og frystihúsum, er heimilt að víkja frá þessu ákvæði enda uppfylli húsnæðið önnur skilyrði í reglum þessum.
Ef sólarljós veldur of miklum hita, birtu, glampa eða öðrum slæmum vinnuskilyrðum skal gera viðeigandi ráðstafanir til að ráða bót á því.
Við hönnun lýsingar skal höfð hliðsjón af viðurkenndum stöðlum um lýsingarmagn, varnir gegn ofbirtu og aðra þætti er varða öryggi og gott starfsumhverfi.
Á vinnustöðum þar sem starfsmönnum er sérstök hætta búin ef rafmagn fer af skal séð fyrir fullnægjandi neyðarlýsingu.
Búnaði til lýsingar á vinnustöðum skal komið þannig fyrir að hann valdi starfsmönnum engri slysahættu.
Starfsmönnum skal með fullu öryggi unnt að opna glugga, þakljóra og loftræstiop, stilla opnun þeirra og loka þeim. Stilling þeirra má ekki geta valdið starfsmönnum hættu þegar þau eru opin.
Gluggum og þakljórum skal komið þannig fyrir að hæfi hreinsibúnaði, eða útbúnir þannig að unnt sé að hreinsa þá án þess það hafi í för með sér hættu fyrir starfsmenn sem það gera eða aðra sem staddir eru í byggingunni eða við hana.

Hvað er birta?

Birta er ljósstreymi sem fellur á flöt og er mæld með mælieiningunni lux. Til að gefa hugmynd um hvað eitt lux er þá er það birta sem fæst í 1 metra fjarlægð frá logandi kerti.

Með aukinni lýsingu:

Sjást smágerðari hlutir
Greinast minni andstæður
Greinist sjónhluturinn hraðar og betur

Lítil birta skaðar ekki sjónina en gerir manni erfiðara fyrir að greina það sem augað sér.

Birtutöflur

Í birtutöflum er hægt að finna ráðlögð birtugildi fyrir velflesta vinnustaði.

Birtutöflur er hægt að finna í íslenskum staðli:

ÍST EN 12464-1 Light and lighting of work places – Part 1: Indoor work places
ÍST EN 12464-2 Light and lighting of work places – Part 1: Outoor work places

Vinnueftirlitið hefur einnig gefið út birtutöflur sem hægt er að nota sem viðmiðun. Rétt er þó að horfa til staðalsins í þeim tilfellum þar sem munur er á uppgefnum birtugildum í töflum.