Lýsing

Í 8. grein reglugerðar nr. 581/1995 um húsnæði vinnustaða eru settar kröfur um lýsingu á vinnustöðum

• Á vinnustöðum skal vera svo mikil dagsbirta sem kostur er. Vinnurými skulu einnig búin nægjanlegri raflýsingu til að tryggja öryggi og heilsu starfsmanna.
• Þar sem unnið er við dagsbirtu skal vinnurými þannig gert að hún dreifist sem best um það og sé sem jöfnust. Ljósop glugga á veggjum skal að jafnaði vera minnst 10% af gólffleti en á þaki 7%. Hlutfall þetta skal auka ef birtu nýtur illa vegna slæmra skilyrða, svo sem vegna mannvirkja sem standa nærri gluggum vinnurýmis. Þar sem sérstaklega stendur á, svo sem í verslunum, vöruhúsum og frystihúsum, er heimilt að víkja frá þessu ákvæði enda uppfylli húsnæðið önnur skilyrði í reglum þessum.
• Ef sólarljós veldur of miklum hita, birtu, glampa eða öðrum slæmum vinnuskilyrðum skal gera viðeigandi ráðstafanir til að ráða bót á því.
• Við hönnun lýsingar skal höfð hliðsjón af viðurkenndum stöðlum um lýsingarmagn, varnir gegn ofbirtu og aðra þætti er varða öryggi og gott starfsumhverfi.
• Á vinnustöðum þar sem starfsmönnum er sérstök hætta búin ef rafmagn fer af skal séð fyrir fullnægjandi neyðarlýsingu.
• Búnaði til lýsingar á vinnustöðum skal komið þannig fyrir að hann valdi starfsmönnum engri slysahættu.
• Starfsmönnum skal með fullu öryggi unnt að opna glugga, þakljóra og loftræstiop, stilla opnun þeirra og loka þeim. Stilling þeirra má ekki geta valdið starfsmönnum hættu þegar þau eru opin.
• Gluggum og þakljórum skal komið þannig fyrir að hæfi hreinsibúnaði, eða útbúnir þannig að unnt sé að hreinsa þá án þess það hafi í för með sér hættu fyrir starfsmenn sem það gera eða aðra sem staddir eru í byggingunni eða við hana.

Birta er ljósstreymi sem fellur á flöt og er mæld með mælieiningunni lux. Til að gefa hugmynd um hvað eitt lux er þá er það birta sem fæst í 1 metra fjarlægð frá logandi kerti. 

Með aukinni lýsingu:

 

• Sjást smágerðari hlutir
• Greinast minni andstæður
• Greinist sjónhluturinn hraðar og betur

Lítil birta skaðar ekki sjónina en gerir manni erfiðara fyrir að greina það sem augað sér.

Í birtutöflum er hægt að finna ráðlögð birtugildi fyrir velflesta vinnustaði.

Birtutöflur er hægt að finna í íslenskum staðli: 

• ÍST EN 12464-1 Light and lighting of work places – Part 1: Indoor work places
• ÍST EN 12464-2 Light and lighting of work places – Part 1: Outoor work places

Vinnueftirlitið hefur einnig gefið út birtutöflur sem hægt er að nota sem viðmiðun. Rétt er þó að horfa til staðalsins í þeim tilfellum þar sem munur er á uppgefnum birtugildum í töflum.

Í reglugerð nr. 165/2011 um varnir gegn álagi vegna tilbúinnar ljósgeislunar á vinnustöðum er markmiðið að tryggja og vernda heilsu starfsmanna.

Reglugerðin gildir fyrir ljósgeislun á bylgjusviðinu 100nm-1mm. Það er; útfjólublá geislun, sýnileg geislun og innrauð geislun

Við gerð áhættumats þarf að skoða eftirfarandi þætti:

 

• Álag vegna ljósgeislunar, bylgjulengdarsviðs og tíma
• Viðmiðunarmörk í reglugerð
• Sérstaka áhættuhópar
• Víxlverkun ljósgeislunar og efna sem hafa áhrif á ljósnæmi
• Óbein áhrif s.s. tímibundin blinda, sprengingar eða bruni
• Búnað til að draga úr áhrifum eða til að koma í stað hættulegs búnaðar
• Upplýsingar úr heilsfarsskoðunum
• Álag frá fleiri en einum ljósgeislunargjafa
• Flokkun fyrir leysa
• Upplýsingar frá framleiðendum

Leiðbeiningar um framkvæmd reglugerðarinnar (á ensku)