Líkamlegt álag
Líkamsbeiting - vinnustellingar
Sýnt hefur verið fram á að líkamleg álagsmein eru meðal algengustu orsaka þess að fólk er frá vinnu og því ærin ástæða til að vinna að forvörnum gegn slíku. Atvinnurekendum ber að sjá til þess að gerð sé áhættugreining á vinnustað svo koma megi í veg fyrir heilsutjón. Til að auðvelda atvinnurekendum og starfsmönnum að koma auga á hugsanlegar hættur í vinnuumhverfinu sem geta valdið heilsutjóni vegna líkamlegs álags, meta hætturnar og finna leiðir til úrbóta hefur verið gefin út bæklingurinn Líkamlegt álag við vinnu, vinnustellingar, þungar byrðar og einhæfar hreyfingar.Þá gætu meðfylgjandi ráð til að bæta vinnuaðstöðu og líkamsbeitingu við vinnu komið að gagni.
Jafnframt hafa verið gefnir út eftirfarandi þrír sértækir vinnuumhverfisvísar til að auðvelda atvinnurekendum og starfsmönnum að meta vinnuna með tilliti til líkamlegs álags. Þeir byggja á upplýsingum sem er að finna í bæklingunnum:
- Vinnuumhverfisvísir - vinnustellingar
- Vinnuumhverfisvísir – að lyfta byrðum og færa úr stað
- Vinnuumhverfisvísir – einhæf álagsvinna
Samkvæmt fyrrgreindum reglum (499/1994) skal atvinnurekandi gera ráðstafanir eða nota viðeigandi léttitæki, einkum vélbúnað, til að komast hjá því að starfsmenn lyfti byrðum eða færi úr stað. Þegar ekki verður komist hjá slíku skal atvinnurekandinn skipuleggja vinnuaðstæður, nota viðeigandi búnað eða sjá starfsmönnum fyrir léttitækjum til að daga úr þeirri áhættu sem felst í starfi þeirra.
Jafnframt er kveðið á um það í reglunum að atvinnurekendum beri að tryggja að starfsmenn fái tilsögn í réttri líkamsbeitingu, kennslu í réttri notkun léttitækja og upplýsingar um þá áhættu sem þeir kunna að taka, einkum ef verkin eru ekki unnin rétt.
Norrænt matskerfi fyrir hreyfi- og stoðkerfi
Norræna matskerfið til að meta heildarálag á hreyfi- og stoðkerfið var þróað í norrænu samstarfi 1994. Í norræna matskerfinu er leitast við að gera heildarmat á líkamlegu álagi vegna vinnustellinga, einhæfra hreyfinga og vinnu við að lyfta þungum byrðum. Álag er metið með þrískiptum kvarða og flokkað í litakerfi þ.e. rautt, gult eða grænt eftir því hve mikil áhættan telst vera.Norræna matskerfið var fyrst kynnt í heftinu Varnir gegn álagseinkennum, þróun aðferða til að meta álag og vinnuskilyrði á Norðurlöndum sem gefið var út 1994. Það hefur verið notuð á Norðurlöndunum og víðar og hentar við mat á líkamlegu álagi í flestum starfsgreinum (sjá nánar).
Fræðsluefni um líkamlegt álag í vinnu
- Bakþankar, Bók um bakvernd – Handbók (40 bls. 1989)
- Rétt líkamsbeiting - Fræðslu- og leiðbeiningarit nr. 10 (1989)
- Vinnutækni við umönnun – Handbók (118 bls. 1995)
- Vinna við tölvur - Fræðslu- og leiðbeiningarit nr. 14 (1995)
- Varnir gegn álagseinkennum. Þróun aðferða til að meta álag og vinnuskilyrði á Norðurlöndum – Leiðbeiningar (1994)
- Bakverkinn burt! Bæklingur um Vinnuverndarvikuna – Leiðbeiningar (2000)
- Bakverkinn burt! Útgáfa vegna Vinnuverndarvikunnar – Veggspjald/A3 (2000)
- Reglur um að handleika byrðar – Veggspjald/A4 (1998)
- Rétt líkamsbeiting betri heilsa – Íslenskt myndband, 1 mín (1992)
- Rétt líkamsbeiting. Að handleika byrðar – Íslenskt myndband (1994)
- Rétt líkamsbeiting. Vinnuhæð – Íslenskt myndband, 4 mín. (1994)
- Rétt líkamsbeiting. Vinna við tölvu – Íslenskt myndband, 4 mín. (1994)
- Bakverkinn burt – Íslenskt myndband – 1 mín. og 2. mín. (2000)
- Ívar bjargar þessu – Danskt myndband, 24 mín. (1998)